W dniu 19 października 2023 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie o sygnaturze III CZP 12/23, która jednoznacznie rozstrzyga kwestię tzw. współuczestnictwa koniecznego w sprawach frankowych. Dotąd wielu frankowiczów, którzy zawierali umowy kredytowe wspólnie jako małżonkowie, stawało przed poważnym problemem po rozwodzie – czy mogą samodzielnie dochodzić unieważnienia umowy, czy też muszą pozwać bank razem ze swoim byłym partnerem? Powyższego zagadnienia dotyczy wspomniana uchwała Sądu Najwyższego.
Co orzekł Sąd Najwyższy?
Sąd Najwyższy stwierdził, że po stronie powodowej nie zachodzi współuczestnictwo konieczne. Oznacza to, że każdy z kredytobiorców może samodzielnie dochodzić ustalenia nieważności umowy kredytu frankowego, niezależnie od drugiego kredytobiorcy (np. byłego małżonka). Nie ma już potrzeby wspólnego pozywania banku.
Znaczenie uchwały III CZP 12/23 dla frankowiczów
1. Koniec z wymogiem wspólnego pozwu
Wcześniej wiele sądów błędnie przyjmowało, że byli małżonkowie muszą wspólnie wystąpić z powództwem o ustalenie nieważności umowy, ponieważ uznawano, że zachodzi tzw. współuczestnictwo konieczne. Odmowa współpracy przez jednego z byłych małżonków blokowała więc możliwość skutecznego dochodzenia roszczeń przez drugiego. Po uchwale SN z 2023 r. to podejście zostało jednoznacznie odrzucone. Każdy z byłych kredytobiorców może działać samodzielnie – nawet jeśli druga strona nie chce uczestniczyć w sprawie lub unika kontaktu.
2. Możliwość uzyskania pełnego wyroku o nieważności umowy
Co szczególnie istotne – sąd może orzec o nieważności umowy kredytowej w sentencji wyroku, nawet jeśli pozew złożył tylko jeden z byłych małżonków. Z uwagi na wspomnianą uchwałę nie jest to już tylko przesłanka uzasadniająca roszczenie o zwrot świadczeń, ale może być pełnoprawnym elementem wyroku.
3. Pomoc dla spadkobierców
Niniejsza uchwała poprawia również sytuacje osób posiadających kredyty, do których na mocy dziedziczenia wstąpiły inne osoby. W takich sytuacjach kontakt z innymi współspadkobiercami może być utrudniony, zdarza się również, że takie osoby nie są zainteresowane wystąpieniem wspólnie na drogę sądową, albo są niepełnoletnie. Takie sytuacje nie wykluczają już zainteresowanemu unieważnienia umowy i wystąpienia z powództwem samodzielnie.
Podsumowanie
Uchwała Sądu Najwyższego z 19 października 2023 r. (III CZP 12/23) zamyka spór dotyczący współuczestnictwa koniecznego kredytobiorców w sprawie dotyczącej nieważności umowy. Od tej pory:
- Każdy z kredytobiorców może samodzielnie dochodzić ustalenia nieważności umowy kredytu frankowego,
- Sąd może orzec o nieważności umowy w sentencji wyroku,
- Byli małżonkowie i spadkobiercy nie muszą współpracować, aby skutecznie dochodzić swoich praw wobec banku.
To korzystna zmiana dla frankowiczów, która zwiększa dostęp do ochrony sądowej i ogranicza negatywne skutki konfliktów rodzinnych na tle kredytów.
Zapraszamy do dokonania darmowej analizy swojej umowy kredytowej. Wyślij umowę pod adres: kontakt@pogotowiebankowe.pl lub zadzwoń +48 91 817 18 88
