Coraz częściej mówi się o tym, że umowy kredytowe oparte na wskaźniku WIBOR mogą zawierać tzw. klauzule abuzywne, czyli postanowienia nieuczciwe wobec konsumenta. Zgodnie z art. 385¹ § 1 kodeksu cywilnego takie zapisy nie wiążą kredytobiorcy, jeśli rażąco naruszają jego interesy i są sprzeczne z dobrymi obyczajami.
Przyjrzyjmy się najczęstszym problemom, jakie pojawiają się w umowach powiązanych z WIBOR-em.
1. Brak przejrzystego mechanizmu oprocentowania
W wielu umowach brakuje jasnego wyjaśnienia:
- jak ustalana jest stawka WIBOR,
- co wpływa na zmianę wysokości wskaźnika WIBOR,
- że banki uczestniczą w ustalaniu wysokości WIBOR,
- że WIBOR opiera się na deklaracjach, a nie na realnych transakcjach.
Efekt? Konsument nie ma możliwości samodzielnej oceny ryzyka finansowego, które bierze na siebie.
2. Przerzucenie całego ryzyka na kredytobiorcę
Nie każdy wie, ale w rzeczywistości umowy kredytu ze zmiennym oprocentowaniem przerzucają całe ryzyko zmiany oprocentowania z banku na konsumenta. Bank ma zagwarantowaną swoją marżę, a konsument w całości odpowiada za wzrost kosztu kredytu. Brak rzetelnej informacji o tym ryzyku i o możliwych alternatywach (np. kredyt ze stałą stopą) prowadzi do naruszenia równowagi kontraktowej.
3. Oderwanie od realnego kosztu pieniądza
Jeśli oprocentowanie opiera się wyłącznie na WIBOR, a ten wskaźnik w danym momencie nie odzwierciedla realnych kosztów finansowania (np. stóp NBP czy średnich depozytów), umowa przestaje być uczciwa wobec konsumenta. Kredyt może wtedy opierać się na wskaźniku podatnym na manipulacje, a nie na realnej cenie pieniądza.
4. Brak rzetelnej informacji o naturze WIBOR
Często kredytobiorcy podpisują umowę w przeświadczeniu, że WIBOR odzwierciedla rzeczywiste transakcje na rynku. Tymczasem w rzeczywistości jest to wskaźnik oparty na deklaracjach banków. Brak wyjaśnienia tej różnicy można potraktować jako wprowadzenie klienta w błąd.
Podsumowanie
Za klauzule abuzywne w umowach opartych na WIBOR można uznać postanowienia, które:
- nie zapewniają przejrzystego i weryfikowalnego sposobu ustalania oprocentowania,
- przerzucają całe ryzyko zmiany stopy procentowej na konsumenta,
- ukrywają dodatkowe źródła dochodu banku,
- nie wyjaśniają, czym w istocie jest WIBOR i jakie ma ograniczenia.
W praktyce oznacza to, że takie postanowienia nie wiążą konsumenta i mogą być skutecznie kwestionowane w sądzie.
Zapraszamy do dokonania darmowej analizy swojej umowy kredytowej.
Wyślij umowę pod adres: kontakt@pogotowiebankowe.pl lub zadzwoń +48 91 817 18 88
