We wrześniu 2025 r. pojawiła się opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-471/24, dotycząca umów kredytowych opartych na wskaźniku WIBOR. To ważny głos w dyskusji o prawach konsumentów i obowiązkach banków. Wyjaśniamy, jakie kluczowe wnioski płyną z tej opinii.
1. WIBOR może być badany przez polskie sądy
Rzecznik wskazał, że stosowanie WIBOR-u w umowie kredytowej nie wynika z obowiązku ustawowego. Polskie przepisy nie nakładają na banki konieczności stosowania właśnie tego wskaźnika – mogły wybrać inne rozwiązanie, np. inny wskaźnik lub inną częstotliwość jego ustalania (1M, 3M, 6M). Sam fakt, że WIBOR znajduje się w oficjalnym wykazie wskaźników referencyjnych, nie pozbawia sądów możliwości badania jego zastosowania w umowie konsumenckiej.
2. Język umowy musi być prosty i zrozumiały
Postanowienia umowy kredytowej zawieranej z konsumentem powinny być sformułowane w sposób jasny. Nie chodzi wyłącznie o poprawność gramatyczną – umowa musi umożliwiać konsumentowi rzeczywiste zrozumienie treści i skutków ekonomicznych zobowiązania. Czy bank wytłumaczył Ci wszystkie zapisy przy zawieraniu umowy i pouczył o ryzyku zmiennej stopy procentowej?
3. Konsument ma prawo do pełnej informacji
Osoba zawierająca umowę kredytową powinna otrzymać informacje pozwalające zrozumieć:
- w jaki sposób obliczana jest stopa procentowa,
- jakie dane i zdarzenia wpływają na wysokość wskaźnika,
- jakie mogą być jego wahania i związane z tym konsekwencje ekonomiczne.
Tylko wtedy konsument jest w stanie ocenić całkowity koszt kredytu i podjąć świadomą decyzję.
4. Obowiązki informacyjne banku
Bank nie może poprzestać na wskazaniu samego wzoru obliczeniowego. Musi przekazać konsumentowi jasne wskazówki, gdzie znaleźć dane dotyczące wskaźnika, kto go ustala, na jakiej podstawie oraz jakie czynniki wpływają na jego wysokość. Tylko pełny pakiet informacji – bez zniekształceń i przemilczeń – pozwala zachować równowagę kontraktową.
5. Równowaga stron w umowie
Kluczowe jest pytanie: czy konsument, znając w pełni mechanizm ustalania WIBOR-u i jego wpływ na koszty kredytu, zdecydowałby się na zawarcie umowy? Jeśli odpowiedź brzmi „nie”, oznacza to, że równowaga kontraktowa została zachwiana, a postanowienia umowy mogą być uznane za nieuczciwe.
Co to oznacza w praktyce?
Opinia Rzecznika w sprawie C-471/24 otwiera drogę do wnikliwej analizy umów kredytowych opartych na WIBOR przez polskie sądy. Dla konsumentów to sygnał, że nie tylko sama obecność wskaźnika w umowie, ale przede wszystkim sposób poinformowania o jego działaniu, może mieć kluczowe znaczenie dla oceny ważności postanowień umownych.
Jeśli posiadasz kredyt oparty na WIBOR i masz wątpliwości co do uczciwości swojej umowy, warto skonsultować się z prawnikiem. Nasza kancelaria wspiera kredytobiorców w analizie umów oraz w sporach z bankami – także w zakresie umów opartych na wskaźnikach referencyjnych.
Zapraszamy do dokonania darmowej analizy swojej umowy kredytowej.
Wyślij umowę pod adres: kontakt@pogotowiebankowe.pl lub zadzwoń +48 91 817 18 88
